'Melkproductie, jongveebezetting en voerefficiëntie bepalend voor het rendement'

Het afbouwen van de derogatie maakte de afvoerkosten van mest in korte tijd tot een van de grootste kostenposten op veel melkveebedrijven. Lubbert van Dellen deelt aan welke knoppen je kunt draaien om de technische resultaten in deze turbulente tijd positief te houden.

Lubbert van Dellen, directeur agrarisch en senior bedrijfsadviseur bij accountantskantoor Flynth, windt er geen doekjes om: "De financiële situatie op heel veel melkveebedrijven is op dit moment om te huilen. Door het teruggaan in mestplaatsingsruimte zijn de afvoerkosten in korte tijd enorm gestegen. Het is kiezen tussen veel geld neerleggen voor mestafvoer of met minder mest toch dezelfde hoeveelheid melk produceren."

Blijven ondernemen
Van Dellen begrijpt heel goed dat veel melkveehouders in zwaar weer verkeren en zich afvragen of al het werk nog wel de moeite waard is. "Blijf wel doorgaan met ondernemen", is zijn devies. "Ondanks dat ieder perspectief ontbreekt, zijn er nog altijd knoppen om aan te draaien. Minder mest produceren kan op verschillende manieren. Je hoeft daarvoor niet gelijk melkkoeien af te voeren."

34.000 Euro verschil in afzetkosten mest
Als bedrijfsadviseur ziet Van Dellen veel verschillende bedrijven. "Waar het technisch goed draait, zijn er drie zaken die opvallen: het vervangingspercentage en het ureumgehalte zijn laag en de productie per koe is hoog. Dit zorgt voor grote verschillen op de balans door de kosten van de mestafzet."

In het onderstaande voorbeeld is te zien dat, afhankelijk van de bedrijfsopzet, bedrijf A 2.150 kuub mest moet afvoeren en bedrijf C 1.009 kuub. Het verschil in mestafvoerkosten loopt in deze scenario's op tot meer dan 34.000 euro op jaarbasis.

Voorbeeld: de SD voor 305-dagenproductie is 899. Dat wil zeggen dat bij 899 kg melk per koe meer, het voersaldo met € 206,60 stijgt, terwijl het effect op het voersaldo per 100 kg melk nihil is.

a. Voorbeeld bedrijfsopzet voor deze berekening
b. Op basis van excretieforfaits per diersoort en -categorie, tabel 4 en 6 RVO
c. Kosten mestafvoer € 30 per kuub

Opfokkosten besparen
Minder koeien vervangen, betekent automatisch dat er minder jongvee nodig is. Het is met 2.658¹ euro opfokkosten per vaars sowieso interessant om eens precies uit te rekenen hoeveel stuks jongvee je nodig hebt. "Een minimale jongveestapel is de kortste klap naar minder mest en tegelijkertijd bespaar je opfokkosten", stelt Van Dellen. "Het is dan wel zaak om de jongvee-opfok te optimaliseren. Wanneer er geen reserve-vaarskalveren beschikbaar zijn, is het van belang dat het jongvee dat er zit, goed groeit en gezond is. Ze kunnen als vaars eerder afkalven en eerder beginnen met het terugverdienen van de opfokkosten. Daarnaast leg je in de opfok de basis voor een lange levensduur."

Management én genetica
"De melkproductie verhogen bij de melkkoeien, een goede (uier)gezondheid en een optimale eiwitbenutting zijn zaken die je via management kunt verbeteren. Je dierenarts heeft van alle adviseurs het meeste overzicht en inzicht in je bedrijfsdata en kan je helpen om de knelpunten op te sporen. Management is voor zeker de helft bepalend voor je bedrijfsresultaat, maar de andere helft is je genetica. Via fokkerij kun je de melkproductie, gezondheid en vruchtbaarheid verbeteren. Het duurt alleen enkele jaren voordat je daar het resultaat van ziet."

Het elke dag beter willen doen
"Het leuke van een melkveebedrijf is dat je steeds schakelt tussen de korte en lange termijn", vindt Van Dellen. "Voor beide geldt: je moet iets veranderen om het beter te doen. Mijn adagium is dan ook altijd: als je doet zoals je deed, zul je krijgen wat je kreeg. Wil je betere vaarzen die efficiënt melk produceren en langer meegaan? Dan heb je ze over drie jaar. Maar dan moet je wel vandaag de juiste beslissingen nemen. Doelen stellen en het elke dag beter willen doen is ook in deze uitdagende tijd de weg naar plezierig boeren en een rendabel bedrijf."

Referentie:
1. Melkvee 100 Plus, februari 2024