"Genetische vooruitgang zonder genomics is gokken"

Om van A naar B te komen heb je een vertrekpunt nodig, een bestemming en een route. Het hangt van de route af of je snel of langzaam op de bestemming aankomt. Genetische vooruitgang is ook van A naar B gaan. Wil je dat efficiënt doen, dan heb je informatie nodig om het exacte vertrekpunt (A) te bepalen en onderweg naar het fokdoel (B) te monitoren of je nog op de juiste weg bent. Zonder genomics neem je eigenlijk de toeristische route. Je weet wel wat de bestemming is, maar af en toe is het gokken of je de juiste afslag neemt. Of die afslag juist was, weet je zonder genomics pas als een koe aan de melk is en na meerdere lactaties wordt pas duidelijk wat ze écht in huis heeft. Met de genomische fokwaarden uit een merkertest (DNA-onderzoek) heb je evenveel informatie als van een koe die drie lactaties heeft afgesloten, maar dan al op een leeftijd van een paar weken oud. Dat is nog eens een shortcut.

Iedere melkveehouder heeft wel één koefamilie die het altijd 'goed doet': koeien uit die familie geven goed melk, zijn op tijd weer drachtig en dat probleemloze lactaties lang. Deze dieren krijgen hetzelfde management als hun koppelgenoten, maar op een of andere manier kunnen ze meer aan. Ze zijn genetisch sterker. Met genomische fokwaarden krijg je dat boven tafel. Zo zie ik in de praktijk een wereld van verschil tussen koeien die genetisch hoog scoren op vruchtbaarheid ten opzichte van dieren die daar minder aanleg voor hebben. Koeien met hoge fokwaarden voor vruchtbaarheidskenmerken hebben in de praktijk ook betere drachtpercentages en een kortere tussenkalftijd.

Bij WWS hebben we altijd meerwaarde gezien in genomische data. We testen al onze stieren vanaf het eerste uur en zijn meegegroeid met de ontwikkelingen in de genetica. In 2016 kregen we met merkertest CLARIFIDE Plus de beschikking over genomische fokwaarden voor koe- en kalfgezondheidskenmerken. De data hebben ervoor gezorgd dat er nieuwe bloedlijnen in beeld kwamen. Andere veelbelovende koefamilies bleken een luchtbel. Data prikken die luchtbel door. Dat is confronterend, maar onmisbaar als je je bedrijf efficiënt wilt runnen.

Genomisch testen van vrouwelijke dieren is nu voor ieder melkveebedrijf binnen handbereik. Voor een strategisch plan zou het vanzelfsprekend moeten zijn. Wil je bijvoorbeeld de DWP$ van je veestapel verhogen, dan moet je wel exact weten wat de gemiddelde DWP$ nu is. Pas dan kun je concreet maken waar je naartoe wilt. Efficiënt naar een doel toewerken, kan alleen met data. De kracht van genomics is de mogelijkheid om vroeg de juiste dieren te selecteren. Wanneer je alleen uit je betere dieren aanwas fokt met een passende stier, is het logisch dat je je genetische vooruitgang versnelt en er steeds betere kalveren worden geboren.

Het opfokken van die kalveren is de belangrijkste investering om continuïteit in je bedrijf te houden. Ik spreek dan ook liever niet over opfokkosten, maar over een opfokinvestering. Dat komt neer op zo'n 2300 euro per kalf. Het verschil tussen een goed en een minder goed kalf opfokken is exact 0 euro. Met steeds minder jongvee, wil je toch zeker weten dat de kalveren die je aanhoudt wel de juiste zijn? Via genomics koop je in feite drie jaar tijd. Als een selectiebeslissing resulteert in een lactatie zonder mastitis, klauwproblemen en/of een kortere tussenkalftijd, dan heb je de merkertest zo terugverdiend.

Wij merken dat de interesse in genomics groeit en geloven dat de data van grote meerwaarde zijn voor de toekomst van elk melkveebedrijf. Daarom zijn wij ook premium partner van selectietool CLARIFIDE Plus. Melkveehouders die daarmee aan de slag gaan, krijgen intensieve begeleiding van een specialist bij het opstellen en uitvoeren van een strategisch plan dat past bij de melkveehouder en bedrijfsdoelen. Zo nemen we samen de snelste route naar maximale genetische vooruitgang.

Bart Soetebier
General manager bij World Wide Sires Nederland & België (WWS)
bart.soetebier@wwsires.nl